Гісторыя
Востраў Кілва-Кісівані быў населены афрыканцамі ўжо ў 1 тысячагоддзі н. э. Згодна паданням, у IX ст. ён быў прададзены шыразскаму прынцу Алі бін Аль-Хасану і пераўтвораны ім у цэнтр султанату. Аднак археолагі вызначылі, што гарадское паселішча ўзнікла на Кілва-Кісівані не раней за XI ст. Прыкладна ў гэты ж час пра Кілва-Кісівані ўпершыню паведамілі арабскія крыніцы. У 1331 г. яго наведаў знакаміты вандроўнік Ібн Батута.
Кілва-Кісівані развіваўся як гандлёвы горад, які меў шчыльныя сувязі з унутранымі раёнамі Усходняй і Паўднёвай Афрыкі, адкуль мясцовыя жыхары-суахілі прывозілі золата, жалеза, слановую косць і рабоў і перапрадавалі іх у Аравію, Персію і Індыю. Да XV ст. султаны Кілва-Кісівані падпарадкавалі значную колькасць буйных гарадоў суахілі ўздоўж афрыканскага ўзбярэжжа Індыйскага акіяна. Аднак улада султанаў была абмежавана гарадскім самакіраваннем. У канцы XV ст. значны аўтарытэт набылі ваеначальнікі-эміры. У 1495 г. эмір Ібрагім фактычна захапіў трон і стаў кіраваць як узурпатар.
У 1497 г. Кілва-Кісівані быў адкрыты партугальскім мараплаўцам Васкам да Гама. У 1505 г. партугальцы з дапамогай саюзнікаў-суахілі захапілі горад і востраў. Баі суправаджаліся страшэннымі разбурэннямі, пажарам і ўцёкамі жыхароў. У 1512 г. Кілва-Кісівані быў вызвалены арабамі, аднак так і не здолеў аднавіць сваю былую магутнасць. У XVIII - XIX стст. ён трапіў у залежнасць ад Занзібара. З дазволу султана французы пабудавалі тут крэпасць. У 1840-ыя гг. мясцовыя жыхары канчаткова пакінулі горад.
Археалагічныя даследаванні вядуцца з сярэдзіны XX стагоддзя.
Спадчына
Сучасны Кілва-Кісівані ўяўляе сабою рэшткі былога сярэднявечнага гарадскога цэнтра, які ахопліваў увесь востраў. Значная частка помніка яшчэ патрабуе падрабязнага даследавання. Вызначаны рэшткі Вялікай мячэці, узведзенай у XI ст. У XIII ст. яна была значна перабудавана, дададзеныя арачныя канструкцыі і інкрустацыя сцен з кітайскага парцаляну. Значную цікаваць уяўляюць рэшткі султанскага палаца Хусуні-Ндога. Ён быў узведзены ў 1310 - 1333 гг. Частку палаца займаў васьмікутовы басейн. Захаваліся рэшткі грамадскіх, гандлёвых і жылых будынкаў, партугальскай і французскай крэпасцяў.
Сонга-Мнара
Сонга-Мнара з'яўляўся горадам-спадарожнікам Кілва-Кісівані. Яго росквіт прыпаў на XV ст., калі сюды з-за недахопу месца пераязджалі жыхары Кілва-Кісівані. На месцы Сонга-Мнара захаваліся рэшткі каля 40 мураваных будынкаў, у тым ліку 5 мячэцяў, палацавы комплекс, жылыя дамы і магільні.