Кярнаве (літ.: Kernavė), традыцыйная беларуская назва — Кернаў — мястэчка ў Літве, на рацэ Вілія. Цэнтр староства Шырвінцкага раёна Віленскага павета. Насельніцтва 350 чал. (2009). Знаходзіцца за 18 км на паўднёвы захад ад Шырвінтаў, за 35 на паўночны захад ад Вільні.
Кернаў — магдэбургскае мястэчка гістарычнай Віленшчыны. Каля паселішча размяшчаецца гістарычна-археалагічны комплекс, уключаны ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Тапонім «Кернаў» утварыўся ад рэчкі Кернаўка. Паводле Хронікі Быхаўца, назва паселішча пайшла ад імя яго заснавальніка легендарнага князя Кернуса.
Варыянты назвы ў гістарычных крыніцах: Kernow (1365), Керново (XVI ст.), Керновъ (1689); у беларускіх тэкстах таксама ўжываюцца формы Кернова і Кернава.
Першы пісьмовы ўспамін пра Кернаў датуецца 1279 годам («Старэйшая рыфмаваная хроніка», «Хроніка Германа Вартберга») у сувязі з рэйдам крыжакоў. Абарончую сістэму паселішча ў XIII—XIV стст. утваралі 5 замкаў, размешчаных на правым беразе Віліі, ад якіх засталіся гарадзішчы, цяперашнія іх назвы — Замкавая Гара (вышыня 30 м, плошча 5,82 га); Гара Ахвярніка (або Святая Гара; вышыня 13—18 м, плошча 1,3 га); Гара Ліздзейкі (або Крывейтэ; вышыня 25—30 м, плошча 0,4 га); «Сталец Міндоўга» (вышыня 22 м, плошча 1,08 га); Гара Кернава (стаіць асобна ад асноўнай групы, разам з могільнікам займае 1,48 га).
У Кернаве, мяркуецца, размяшчалася рэзідэнцыя вялікага князя літоўскага Трайдзеня і першапачаткова вялікага князя Гедзіміна. Іх лакалізуюць на г.зв. Гары Ахвярніка. Гандлёва-рамесны пасад размяшчаўся вакол замкаў, прадмесці — на Замкавай Гары. Забудова была драўлянай. Пахавальны абрад на могільніку сведчыць пра суіснаванне ў XIII—XIV стст. паганскіх і хрысціянскіх традыцый. У 1365 г. Кернаў значна пацярпеў у часе рэйду тэўтонскіх рыцараў. У 1390 г. атрад крыжакоў на чале з маршалам Энгельгартам фон Рабэ знішчыў драўляныя замкі, пасля чаго яны не змаглі адрадзіцца і не мелі былой сілы.
У XV ст. у даліне Паяты (каля 25 га) на беразе Віліі з'явілася новае паселішча, што ўваходзіла ў склад Віленскага павета. Каля 1420 года вялікі князь Вітаўт заснаваў у Кернаве касцёл. У 1571 кароль і вялікі князь Жыгімонт Аўгуст надаў мястэчку Магдэбургскае права, якое ў 1792 пацвердзіў кароль і вялікі князь Станіслаў Аўгуст Панятоўскі. У XVI—XVII стст. аўтары тагачасных гістарыяграфічных твораў («Хроніка» М. Стрыйкоўскага, Густынскі летапіс, «Гісторыя» А. Каяловіча) называлі Кернаў адным з найважнейшых палітычна-адміністрацыйных цэнтраў Вялікага Княства Літоўскага ў XIII—XIV стст.
У выніку трэцяга падзелу Рэчы Паспалітай (1795) Кернаў апынуўся ў складзе Расійскай імперыі, у Віленскім павеце. У кан. XIX — пач. XX стст. у мястэчку дзейнічалі касцёл і капліца.
Паводле Рыжскага мірнага дагавору (1921) Кернаў апынуўся ў складзе Літвы. У 1960 тэрыторыю старажытнага паселішча і замкаў абвясцілі запаведнікам. У 2004 Кернаў занеслі ў Спіс сусветнай спадчыны ЮНЕСКА.
Дзейнічае Кернаўскі археалагічны і гістарычны музей-запаведнік.
