Вялікая Кітайская сцяна — найбуйны помнік архітэктуры. Праходзіць па паўночным Кітаю на працягу 6350 км.
Будаўніцтва першай сцяны пачалося ў III стагоддзі да н. э. падчас кіравання імператара Цынь Шы-хуандзі (дынастыя Цынь), у перыяд «Ваюючых дзяржаў» (475—221 гг. да н. э.) для абароны дзяржавы ад набегаў качавога народа хуну. У будаўніцтве ўдзельнічала пятая частка тагачаснага насельніцтва краіны, г. з., каля мільёна чалавек.
Сцяна павінна была служыць крайняй паўночнай лініяй магчымай экспансіі саміх кітайцаў, яна павінна была засцерагаць падданак «Сярэдняй імперыі» ад пераходу да паўкачавогу образу жыцця, ад зліцця з варварамі. Сцяна павінна была выразна зафіксаваць межы кітайскай цывілізацыі, спрыяць кансалідацыі адзінай імперыі, толькі што складзенай з шэрагу заваяваных царстваў.
У перыяд кіравання дынастыі Хань (206 г. да н. э. — 220 н. э.) Сцяна была пашыраная на захад да Дуньхуана. Таксама была збудаваная лінія вартавых веж, якая зыходзіла ўглыб пустэльні, для абароны гандлёвых караванаў ад набегаў вандроўцаў. Тыя ўчасткі Вялікай Сцяны, якія захаваліся да нашага часу, былі пабудаваныя, у асноўным, пры дынастыі Мін (1368—1644). У гэтую эпоху асноўнымі будаўнічымі матэрыяламі былі цагліна і каменныя блокі, якія рабілі канструкцыю больш надзейнай. За час кіравання Мін Сцяна працягнулася з усходу на захад ад заставы Шаньхайгуань на беразе Бохайскага заліва Жоўтага мора да заставы Юймэньгуань на стыку сучасных правінцый Ганьсу і Сіньцзян-Уйгурскага аўтаномнага раёна.